Titan Amanda

Titan Amanda


Doğrusunu söylemek gerekirse soğutucu pazarı bizi yanıttı. Biz, Intel'in aşırı
ısı üretmesiyle ünlü Prescott serisi Pentium 4'leri pazardan kalkıp yerlerini pek
ısınmayan Core 2 Duo'lara bırakınca, soğutucuların da ufalacağını
düşünüyorduk, hiç de öyle olmadı. Bizi yanıltmaya kararlı gözüken soğutucu
üreticileri, ürünlerini büyüttükçe büyüttüler, gittikçe daha abartılı
ürünler ortaya çıkarttılar. Bu ürünlere de en iyi örneklerden birisi, kendi
kategorisinde tam bir canavar olarak niteleyebileceğimiz Titan Amanda.



Amanda, soğutucular arasında gerçek bir dev

Soğutucunun Yapısı


Bir soğutucu için şaşırtıcı büyüklükte bir kutuda gelen Amanda, her yönüyle
kendine özel, değişik bir ürün. Daha önce Coolermaster Hyper 6 gibi "dev"
olarak nitelediğimiz soğutucuları sitemizde konuk etmiştik ama bu sefer karşı
karşıya olduğumuz ürün, eskiden büyük dediğimiz soğutucuları da solda sıfır
bırakıyor. 1035 gramlık ağırlığıyla anakart ve işlemci üreticilerinin tüm
güvenlik sınırlarını yıkan Amanda, 95 x 170 mm boyutlarına ve 160 mm yüksekliğe
sahip. Ürünün ısı dağıtıcı bölümü 90 mm x 90 mm x 90 mm boyutlarında bir küp
olarak tasarlanmış, büyüklüğün artmasının nedenleriyse ısı boruları sistemi ve
soğutucuya standart olarak takılı gelen çift fan.



Solda, soğutucunun merkezindeki ısı dağıtıcı bölüm görülüyor.
Sağda görülense ısı dağıtıcının üzerine takılan kılıf benzeri bölüm

Amanda'nın karışık yapısını anlamak güç, o yüzden dilerseniz tabandan
başlayarak yavaş yavaş yükselelim. Amanda'nın bakırdan üretilmiş tabanı kromla
kaplanmış, o yüzden görünüşü standart bakır rengi değil. Taban parlaklığı
ortanın üstü düzeyde, ayna kadar parlak değil ama yine de iyi cilalanmış. Öte
yandan, dikkatli gözler taban bölümüne giren bazı kabloları farkedecektir. Evet,
Amanda'nın tabanı basit bir metal blok değil, bu taban aslında "Peltier"
olarak da adlandırılan, Thermo-Electric Cooling yani elektrik gücüyle soğutma yapan
bir cihaz. Tabana yerleştirilmiş Peltier ünitesi 40 mm x 40 mm boyutlarında ve 12 Volt
gerilimle çalışıyor. Tam yük altındayken bu ünite tek başına 50 Watt kadar
elektrik gücü tüketebiliyor. TEC ünitesi her zaman aktif değil, soğutucuyla birlikte
verilen bir kontrol kartı bu birimi işlemci sıcaklığına göre bazen
çalıştırıyor, bazen durduruyor. Bu ünitenin çalışabilmesi için soğutucunun
tabanına özel bir güç bağlantısı yapmak gerekiyor. Taban yüzeyine macun
uygulanmış değil ama kutudan bir tüp termal macun çıkmakta.



Amanda'nın çift fanı ve peltier ünitesi, beraberlerinde biraz
karışık bir kablolara görüntüsü getiriyorlar
Sağda, fanların titreşimini azaltmak için kullanılan lastik contalar
görülüyor

TEC ünitesini içeren tabana ayrıca 4 adet U profiline uydurulmuş heat-pipe
lehimlenmiş, böylece son zamanların modası "kule" konsepti elde edilmiş.
Aslında bu noktada bir kavram karmaşası var, U şekline getirilmiş tek bir
heat-pipe'ı kimi firma 2 heat pipe olarak kabul ediyor, Titan ise öyle düşünmeyip,
tek bir heat pipe olarak nitelemiş. Diğer firmaların isimlendirme şekline göre,
üründe 8 heat pipe var denebilir.

Tabandan yükselen ısı borularını izlediğimizde, soğutucunun asıl hacimli
kısmına ulaşıyoruz. Burada öncelikle ince aluminyum kanatçıklar 9 cm x 9 cm x 9 cm
boyutlarında bir küp oluşturacak şekilde lehimlenmişler. Dolayısıyla piyasadaki
benzer soğutucuların ısı dağıtıcı bölümünün iki ya da üç katı kadar bir
ısı dağıtma alanıyla karşılaşıyoruz. Levhaların inceliği ve levha aralarındaki
mesafeler düzgün ayarlanmış. Bu dev ısı dağıtma ünitesinin hava akışıysa, iki
adet fanla sağlanmış. 9,2 cm çaplı fanların birisi soğutucu üzerine hava çekiyor,
diğeri soğutucudan geçerek ısınan havayı alıp soğutucu dışına atıyor. Bu
itme-çekme işlemi sırasında yanlardan hava kaçmaması için fanlarla soğutucunun
birleştiği yerler özel plastik bağlantılarla örtülmüş. Fanların titreşimlerinin
soğuıtucuya yansımaması için lastik contalar kullanılmış. Fanlar 3 telli, ama bu
çok bir şey farketmiyor çünkü fanlar direkt olarak anakarta bağlanmıyor, Titan'ın
özel kontrol kartına bağlanıyorlar. 12 Volt ve 0.8 Amper olarak etiketlenmiş
fanların en yüksek hızı 1500rpm olarak belirtilmiş, biz uygulamada 1600rpm hızda
çalıştıklarını gözledik.



Taban parlaklığı iyi denebilecek düzeyde

Genel olarak fiziksel yapısını bu şekilde tanımlayacağımız Amanda, bu haliyle
direkt anakarta bağlanıp kullanılabilecek bir ürün değil. Ürünün olmazsa olmaz
bir parçası da ayrı bir PCI kart şeklinde geliyor. Soğutucunun güç bağlantıları
bu karta yapılıyor, güç kaynağından gelen ana güç bağlantısı da yine bu karta
bağlanıyor. Kart PCI yuvaya otursa da aslında sürücüsü vs. ile bilgisayara entegre
olan bir genişleme kartı değil, yuvadan sadece çalışması için gerekli gücü
alıyor. Kartın üzerinde fanları ve TEC ünitesini yöneten basit bir kontrolcü ve
arka tarafta sistem durumunu gösteren 3 LED var. Aslına bakarsanız bu ünite bir PCI
kart şeklinde değil de harici bir kutu şeklinde de tasarlanabilirdi gibi geliyor bize.

Kutu İçeriği



Arctic Cooling Freezer 64 Pro'da "Kutu İçeriği" diye bir
başlık açamadık, çünkü soğutucunun tüm parçaları üzerine takılmış geliyordu
ve kutusundan soğutucu dışında hiç bir şey çıkmıyordu. Gelgelelim, Titan
Amanda'da durum hiç de böyle değil. Soğutucuyla birlikte o kadar çok aksesuar ve
montaj parçası geliyor ki, firma bu malzemeleri kutu içine yerleştirdiği ayrı bir
kutuya doldurmuş.


Titan, parçaları ayrı ayrı paketlemesine rağmen hangi parçanın ne
olduğu konusunda öyle çok net bir açıklama yapmamış, dolayısıyla montaj
kılavuzundaki çizimlere biraz dikkat ederek doğru parçaları belirlemeniz gerekiyor.
Öte yandan, kutudan çıkan özellikle metal aksam son derece kaliteli ve sağlam
gözükmekte.



Kutudan çıkan tüm malzeme bir arada



Montaj malzemesi bu kadar çok olunca, ayrı bir de kutu gerekmiş



Solda gözüken bağlantı parçaları işlemcinin tüm ağırlığını
üstlenecekler. Sağdaysa elektrik bağlantıları gözüküyor

Montaj



Amanda'nın büyüklüğü ve karışık yapısı nedeniyle kutusundan, ek
bir kutu içinde bir çok bağlantı parçası çıkıyor. Bizim incelediğimiz Amanda
sürümü, sadece AMD Socket 754/Socket 939 ve AM2 işlemci soketlerine göre üretilmiş
bir üründü ve bunlara uygun bağlantı parçalarıyla geliyordu. Aynı soğutucunun
Intel LGA775 soketine uygun sürümü de bulunmakta, aradaki tek fark kutudan çıkan bir
kaç montaj ekipmanında.


Soğutucunun büyüklüğü ve ağırlığı, anakartı kasadan sökmeden
takılabilmesini olanaksız kılıyor. Ayrıca yine aynı nedenlerle, anakartın arkasına
özel bir destek parçası takılması da yine şart olmuş. Gerekli parçalar
soğutucuyla birlikte verilmekte. İki farklı arka destekten Socket 939 için olanı, AM2
için olanından daha gelişkin ve kaliteli gözükmekte.


Aslına bakarsanız soğutucunun montaj aşaması ilk başta
düşündürdüğü kadar zor değil. Soğutucuyu AM2 ya da Socket 939'a uygun bağlantı
parçalarıyla donattıktan sonra tabana macunu uyguluyor, anakartın üzerinde zaten var
olan plastik soğutucu çerçevesini söküp, Titan'ın sunduklarından uygun olan arka
destek parçasına tüm soğutucuyu vidalıyorsunuz. Yalnız, soğutucu üzerine
vidalayacağınız iki parçayı takarken soğutucunun anakart üzerinde nasıl
duracağını ve fanların ne yöne üfleyeceğine dikkat edin. Biz test için montaj
yaparken fanların kasanın arkasındaki fana doğru üfleyeceklerini varsayarak montaj
yapmaya dikkat ettik, bizce sizler de bu konumlandırmayı kullanmalısınız. Soğutucuya
takacağınız parçalar vida ve somun ikilisi kullandıklarıdan ufak boy somunlara uygun
anahtar ya da ince burunlu bir pense sağlam montaj için şart. Tornavida olmadan elle
montaj yapmak olanaksız, ama genel olarak montaj çok eziyetli değil. Geçtiğimiz
aylarda incelediğimiz Noctua soğutucularda, montaj bizi çok daha fazla
uğraştırmıştı. Yalnız, bizce montaj kılavuzu biraz daha detaylı olabilirdi ve
fotoğraflarla desteklenebilirdi.



Montajı biten Amanda, bellek yuvalarının ve anakart güç
bağlantılarının üzerini bütünüyle kapadı


Fiziksel montajı bitirdikten sonra elektrik bağlantılarını kurmanız
gerekiyor. Gerekli tüm uzatma kabloları kutuda verilmiş. Soğutucunun bağlantısını
kontrol kartına yapıyorsunuz, güç kaynağınızdan bir fişi kontrol kartına
takıyorsunuz. Fan hızlarını anakarta aktarmak için gereki uzatmalar da verilmiş,
böylece anakart üzerinde iki fiş kullanarak iki fanın da dönüş hızını
okuyabiliyorsunuz. Tabii bu bağlantıların ardından, PCI kontrol kartını boş bir PCI
yuvasına takmanız lazım. Doğrusunu söylemek gerekirse, bütün kabloları
bağladığınızda bayağı bir kablo karmaşası yaratmış oluyorsunuz.


Kutudan çıkan montaj malzemelerinden bizce en ilginci askı kabloları.
Ürün çok ağır olduğundan, normalde dik duran bir anakartın üzerine, yan şekilde
kullanılmaması gerekiyor, bu şekilde kullanılırsa anakarta ciddi bir bükme kuvveti
uyguluyor. Dolayısıyla bu 1 kg'lık soğutucunun anakarta uyguladığı gücü biraz
azaltmak şart. Titan bunun için özel bir askı geliştirmiş, bu askıyla soğutucuyu
kasanın üst destek çubuğuna bağlıyor ve ağırlığın bir kısmını bu parçaya
aktarıyorsunuz. Önemsiz gözükse de bu aslında montajın gayet önemli ve gerekli bir
aşaması, bu aşamayı atlamamanız anakartınızın sağlığı için önem
oluşturacaktır.

Kullanım



Amanda'nın montajını tamamladıktan sonra sistemimizi çalıştırdık
ve öncelikle BIOS'a girdik. Amanda konusunda yaşadığımız tek sorunu da burada
gözledik, anakartımız Amanda'nın fanlarının dönüş hızını algılamakta sorun
yaşadı ve BIOS'daki "PC Health" ekranında sorunlar gözledik. Kimi zaman
1600rpm olarak, doğru şekilde gözlenen fan hızı kimi zaman 0 ya da 65536 gibi
değerlerde gözüküyordu. Bu sorun Windows'a geçtiğimizde de devam etti, her ne kadar
kilitlenme yaşamasak da fan hızını okuyan uygulamaların biraz aklı karıştı.


Kullanım sırasında gözlediğimiz bir diğer detaysa, ürünün peltier
ünitesinin öngörüldüğü gibi davranmamasıydı. Titan'ın dökümanları, Peltier
ünitesinin işlemci sıcaklığı 25 derecenin üstünde olduğu zaman devreye
gireceğini belirtmekte. Tabii bu sıcaklığın nereden ölçüldüğü pek belli değil,
ama biz Peltier ünitesi içinden, taban alanından ölçüldüğünü düşünüyoruz.
Eh, güncel bir çift çekirdeklinin de çok özel olarak soğutulmadığı sürece hep 25
derecenin üzerinde olacağını düşünmek zor değil. Uygulamada da öyle oluyor zaten
ve peltier ünitesi hep aktif gözüküyor.


Amanda'nın bir güzel yönü, kendi içinde bir alarm sistemi de
taşıması. Eğer soğutucu arıza yapar ve işlemci sıcaklığı 70 dereceyi geçerse
Amanda'nın kontrol kartı alarm vermeye başlıyor.


Soğutucuyu monte etmeden önce fanların sıcaklık kontrollü
olduklarını düşünmüştük, ama uygulamada fan hızının sabit olduğunu, iki fanın
da sürekli olarak 1600rpm civarında döndüğünü gözledik. Bu hızda çalışan
fanlar çok sessiz değillerdi, ama gürültünün de büyük kısmı fanın hava
akışından değil, Amanda'nın metal üst kılıfının titreşmesinden
kaynaklandığını gözledik. Zaten üretici firma da bu konuda çalışmalar yapmış ve
bizim incelediğimizden sonraki revizyonlarda titreşimi azaltmış gibi gözüküyor.