Arctic Cooling Arctic Fan PWM

Arctic Cooling Arctic Fan PWM


Çok sessiz
ekran kartı soğutucularıyla ün yapan Arctic Cooling, bir süredir fan üretimi de
yapıyor. Firma ürettiği standart fanların ardından yakın geçmişte bir de "PWM
Fan" diye bir kavrama imza attı. Fanların hem tasarım, hem de elektriksel
bağlantı olarak kendilerine özgü bir kaç yönü var.

Öncelikle, fana ismini veren PWM (Pulse Width Modulation) konusuna bakalım.
Bildiğiniz gibi uzunca bir süredir tüm Intel anakartlarında işlemci fanı 4 telli bir
bağlantıya sahip. Fana giden akımı kısa aralıklı darbeler halinde aktarmaya dayalı
bu sistem, fan hızının çok daha kesin kontrol edilebilmesini ve sıradan voltaj
düşürme sistemiyle elde edilemeyen düşük hızlara inilebilmesini sağlamakta.
Güncel AMD anakartlarında ve üst düzey ekran kartlarında da aynı sistemi görmeye
başladık.




Arctic Cooling'in fan bağlantısı, anakartın işlemci sıcaklığına bakarak
yönettiği işlemci fan dönüş hızı kontrolünden kasa fanları için da yararlanmaya
dayanıyor. Böylece işlemci ısındığı için anakart BIOS'u işlemci fanının
hızını arttırırsa, kasa fanlarının da hızı otomatik olarak artıyor. Bu sayede,
hızlanan işlemci hızı kasa içine daha çok sıcak hava üflemeye başladığında,
kasa fanları da hızlanmış ve biriken sıcak havayı dışarı atmaya hazır hale
gelmiş oluyor. Açıkçası hiç de fena bir düşünce değil.

Arctic Cooling'in PWM fanlarının, anakarttan dönüş hızı bilgisi alabilmeleri
için ilginç bir bağlantı yapmak gerekiyor. Anakart üzerindeki işlemci fanı
bağlantısına işlemci fanını değil, Arctic Cooling PWM fanı bağlıyorsunuz.
İşlemci fanınıysa, PWM Fan'ın ikinci fan çıkışına bağlayabiliyorsunuz. Yalnız
bu düzenekte anakart, işlemci fanı hızı olarak PWM kasa fanını görüyor. İşlemci
fanının kendi hızını görmek içinse yine fanın sahip olduğu üçüncü bir fişi,
anakart üzerindeki fan bağlantılarından birine takıyorsunuz. Bu bağlantıya işlemci
fanının dönüş bilgisi aktarılıyor. Dilerseniz 5 tane fanı böyle zincirleme
bağlayabiliyorsunuz. Hatta işlemci fanını da bu PWM fanlardan kullanıp, dönüş
hızı okuma konusunda kafa karışıklığını da çözebilirsiniz. Bu montaj şekli
okuyunca karışık gelebilir ama fanı elinize aldığınızda hangi fişin nereye
takılacağını anlamak zor değil. Yine de, bizce kutu üzerinde çok özet şekilde
belirtilen montaj bilgileri çok yetersiz ama neyse ki kutu içinden daha detaylı bir
kılavuz çıkıyor.



Fanın elektrik bağlantısını yaparken insanın kafası karışabiliyor

Arctic Cooling'in PWM özellikli fanları iki farklı tipte geliyor. Arctic Cooling Fan
PWM diye etiketlenmiş ürünlerde bahsettiğimiz PWM sistemi var ama fanın fiziksel
yapısı standart bir fandan ibaret. Bizim burada tanıttığımız fanlar ise Arctic
Cooling Arctic Fan PWM olarak etiketlenmiş durumda. Bu fanlarda, fanın fiziksel yapısı
da hayli özel.



Özel tasarım, fanın hareketli kısmını lastik pimlerle askıya almakta

Arctic Fan PWM'yi kutusundan çıkarttığınızda aslında çerçevesiz tipte bir fan
olduğunu görüyorsunuz, fan çevresinde plastik bir daire yok. Daha önemlisiyse, fan,
fanın bağlantısını sağlayan ikinci bir parçaya lastik pimlerle tutturulmuş. Bu
sayede fan bir anlamda askıya alınmış durumda ve titreşimi bağlandığı yere
aktarılmadan sönümleniyor. Yalnız burada şöyle bir sorun var, fanın özel yapısı
nedeniyle tek bir yönde montaj mümkün. Fanı kasanın içinden dışına hava
üfleyecek şekilde takabiliyorsunuz, ön tarafa takıp içeri hava almasını
sağlayamıyorsunuz. Eğer bu tür bir kurulum şartsa, Arctic Fan PWM değil de diğer
seri PWM fanlardan almalısınız. Ayrıca Arctic Fan serisi fanların kalınlık olarak
da standart 25 mm fanlardan çok daha kalın olduklarına dikkatinizi çekeriz.

Arctic Cooling, Arctic Fan PWM'yi 8 cm, 9,2 cm ve 12 cm çaplı modellerde sunmuş.
Bize test için 8cm ve 9.2cm modeller ulaştı. Sessiz çalışması için sıvı yataklı
rulmanlarla üretilmiş olan fanlardan 8cm olanın dönüş hızı 600 ile 2000rpm
arasında değişebiliyor. 9,2 cm modelin dönüş hızı da aynı belirtilmiş.

Sessizlik ve hava akışı konusunda Arctic Cooling'in hakkını vermek gerek, çünkü
yaptığımız denemelelerde özellikle 8cm modelin, tam hızla çalışırken bile
oldukça sessiz olduğu gördük. Oysa 8cm fanlar normalde biraz gürültücüdürler ve
2000rpm'lik 8 cm bir fan, tamamiyle sessiz bir PC kuracaksanız size uygun bir ürün
değildir. Arctic Cooling'in özel fan yapısı bu durumu değiştirmişe benziyor.
Söylediklerimiz 9,2cm model için de geçerli, ama biz 8cm modelden biraz daha etkilendik
doğrusu.

PWM paylaşım sisteminin gerçekten de toplam sistem sıcaklığına ne kadar etkisi
var, ölçmesi çok güç. Biz kısıtlı zamanımız içinde böyle bir fırsat
bulamadık, ama PWM paylaşım sisteminin işlemci fanı + iki adet PWM fan şeklinde
yaptığımız kurulumda sorunsuz çalıştığını gözledik. Bizce işlemci üzerindeki
soğutucuda böyle bir fan + kasanın arka hava çıkışı için 12 cm bir PWM fan, ideal
bir çözüm olabilir. Kaliteli ve fazlasıyla uzun ömürlü (Arctic Cooling fanlar için
400000 saat ömür belirtmiş ve 6 yıl garanti vermiş) bu fanlar fiyat olarak da gayet
alınabilir noktadalar, yalnız Türkiye ithalatçısı firmada şu an için Arctic Fan
serisinin sadece 8cm modeli bulunuyor gözüküyor. Standart PWM fanınsa tüm modelleri
mevcut. Umuyoruz kısa sürede Arctic Fan PWM modelinin 9 ve 12 cm modellerini de
getirirler.